Kamer van Volksvertegenwoordigers

(Wettekst: Algemeen Kieswetboek)

1. Verkiesbaarheidsvoorwaarden

Er zijn een aantal voorwaarden waaraan een kandidaat moet voldoen om zich verkiesbaar te stellen.

Om tot volksvertegenwoordiger te kunnen worden verkozen moet u, op de dag van de kandidaatstelling:

1. Belg zijn;

2. Uw woonplaats hebben in België.

Een inwoner van Oostende mag zich voor de verkiezing van de Kamer bijvoorbeeld kandidaat stellen in Luxemburg.

Het bewijs van uw woonplaats is uw inschrijving in het bevolkingsregister van een Belgische gemeente.

Op dag van de verkiezingen moet u:

3. De burgerlijke en politieke rechten genieten;

U bent niet verkiesbaar als:

U krachtens artikel 492/1 van het Burgerlijk Wetboek uitdrukkelijk onbekwaam werden verklaard om uw politieke rechten uit te oefenen.
U door een veroordeling voor een bepaalde duur uw kiesrecht niet mag uitoefenen.

4. De volle leeftijd van 18 jaar bereikt hebben;

2. Aantal kandidaten nodig voor een kandidatenlijst

Een kandidaat-titularis, ook wel effectief kandidaat genoemd, is een kandidaat die bij de verkiezingen rechtstreeks verkozen kan worden. Een kandidaat-opvolger is een kandidaat die niet rechtstreeks verkozen kan worden. Hij kan wel een verkozen kandidaat-titularis, die niet daadwerkelijk kan zetelen, vervangen.

Niemand mag tegelijk kandidaat-titularis en kandidaat-opvolger zijn.

Elke lijst moet bovendien een minimum en maximum aantal kandidaat-titularissen en kandidaat-opvolgers tellen.

Minimum aantal kandidaten:

U moet minimum één kandidaat-titularis aanduiden.
Er moeten minstens zes kandidaat-opvolgers zijn.

⇨ Elke kandidaten lijst moet minstens bestaan uit 7 kandidaten (één kandidaat-titularis en zes kandidaat-opvolgers).

Maximum aantal kandidaten:

Het maximum aantal kandidaat-titularissen per kieskring is afhankelijk van het aantal inwoners in een kieskring:

Kieskringen¹ Maximum Aantal kandidaat-titularissen
Vlaams-Brabant 15
Antwerpen 24
Limburg 12
Oost-Vlaanderen 20
West-Vlaanderen 16
Kieskring Brussel-Hoofdstad 16
Henegouwen 17
Luik 14
Luxemburg 4
Namen 7
Waals-Brabant 5
Het maximum aantal kandidaat-opvolgers is afhankelijk van het aantal kandidaat-titularissen op uw lijst. Het maximumaantal opvolgers is de helft van het aantal titularissen, plus één (halve cijfers worden naar boven afgerond).

⇨ Het maximum aantal opvolgers is afhankelijk van het aantal kandidaat-titularissen, maar er moesten er steeds minimum zes zijn.

Als u zich bijvoorbeeld kandidaat stelt in Antwerpen en het maximumaantal kandidaat-titularissen heeft, nl. 24, is het aantal opvolgers minstens 6 en hoogstens 13 (24/2 +1). Voor meer voorbeelden kunt u kijken in de tabel die toegevoegd werd als bijlage 1.

Kieskringen¹	Maximum Aantal kandidaat-titularissen
Vlaams-Brabant	15
Antwerpen	24
Limburg	12
Oost-Vlaanderen	20
West-Vlaanderen	16
Kieskring Brussel-Hoofdstad	16
Henegouwen	17
Luik	14
Luxemburg	4
Namen	7
Waals-Brabant	5

3. Meervoudige kandidaturen

U kan zich enkel kandidaat stellen voor ofwel het Europees Parlement, ofwel de Kamer van volksvertegenwoordigers,, ofwel één van de Gewest-of Gemeenschapsparlementen.

Kandidaten voor het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap vormen hierop een uitzondering en mogen hun kandidaatstelling niet combineren met die voor de Kamer van volksvertegenwoordigers, maar wel met een kandidaatstelling voor een ander Gewest- of Gemeenschapsparlement of voor het Europees Parlement (wet 6/7/1990).

4. Gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen

Bij de verkiezingen mogen de eerste twee kandidaten (titularissen en opvolgers) van elke lijst niet van hetzelfde geslacht zijn. Voor de andere plaatsen is er geen precieze en verplichte volgorde man-vrouw (het “ritssysteem” tussen man-vrouw is niet verplicht), doch de verhouding 50/50 voor de titularissen enerzijds en de opvolgers anderzijds moet steeds worden gerespecteerd.

5. Indiening kandidatenlijsten

Een kandidatenlijst kan online worden ingediend via de toepassing Martine.

De toepassing gidst u door de wettelijke vereisten.

Indien een kandidatenlijst niet online wordt ingediend, kan u een voorbeeldformulier opvragen via het contactformulier of per post². Wij zullen u deze modelformulieren per post bezorgen.

Eens de voordrachtsakte aan de voorzitter van het kieskringhoofdbureau overhandigd is, kan de kandidaat zijn kandidaatstelling niet meer op geldige wijze intrekken, tenzij met de instemming van de ondertekenaars van de akte en van al zijn medekandidaten.

Een voordracht moet steeds de volgende gegevens bevatten:

De vereiste gegeven van de kandidaten:
- de naam;
  
  De identiteit van een kandidaat (kanditate) die gehuwd of weduw(e) is, mag voorafgegaan worden door de naam van haar (zijn) echtgenoot of overleden echtgenoot.
- de voornamen;
  De kandidaten kunnen een andere voornaam kiezen dan hun eerste voornaam, indien die andere voornaam, hun gebruikelijke voornaam is. Deze gebruikelijke voornaam kan dan op het stembiljet worden geplaatst.
  
  Volgende regels dienen hierbij te worden nagekomen:
  - er mag slechts één voornaam worden vermeld, een samengestelde voornaam moet beschouwd worden als één enkele voornaam;
  - de gekozen voornaam moet in principe vermeld zijn bij de opsomming van de voornamen in de geboorteakte;
  - Het hoofdbureau kan toestaan dat een kandidaat op het stembiljet wordt vermeld met een voornaam die niet voorkomt bij de opsomming van zijn voornamen zoals zij vermeld worden in zijn geboorteakte. In dit geval moet een akte van bekendheid worden voorgelegd;
  - De afkorting van een voornaam voorkomend in de geboorteakte (bvb. Fred voor Alfred of Frederik; Jef voor Jozef enz.) is toegelaten. De kandidaat vermeldt zijn volledige voornaam op de kandidatenlijst en verzoekt schriftelijk bij zijn kandidatuur de afgekorte voornaam te zetten op het stembiljet;
  - Het is vanzelfsprekend in de eerste plaats de zaak van de kandidaten zelf en van degenen die ze voordragen, in de voordrachtsakte de naam aan te duiden, waaronder zij willen vermeld op het stembiljet.
- de geboortedatum;
- het geslacht;
- de hoofdverblijfplaats;
- het rijksregisternummer.
De voordrachtsorde van de kandidaten

De voordrachtsorde van de kandidaten wordt bepaald hetzij door de schikking zelf van de namen in de akte, hetzij door een naast elke naam geplaatst rangnummer.
Het letterwoord dat boven de kandidatenlijst moet komen op het stembiljet

Het letterwoord bestaat uit maximum 18 karakters. De specificaties van de karakters die kunnen worden gebruikt werden opgenomen in een Koninklijk Besluit.
Ondertekening door elke kandidaat

Elke kandidaat moet de voordracht van de kandidatenlijst ondertekenen. Met deze handtekening verklaren de kandidaten zich akkoord om zich kandidaat te stellen op een welbepaalde lijst en met de samenstelling van deze lijst.
Het mailadres en telefoonnummer van de kandidaat

Deze gegevens zijn optioneel.

Het mailadres en telefoonnummer zullen worden gebruikt om te worden doorgestuurd de griffie van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, die deze gegevens nodig zal hebben om de verkozen verklaarde kandidaten na de verkiezingen te kunnen contacteren.

6. Bewilliging

Een voordracht moet steeds bewilligd worden. De bewilliging is onderworpen aan een aantal vereisten:

Ondertekening

De voordracht van de kandidaten moet ofwel ondertekend worden door parlementsleden (geval 1), ofwel door kiezers uit de kieskring (geval 2).

In het eerste geval moet de voordrachtakte worden ondertekend door tenminste drie aftredende parlementsleden. Hiermee worden personen bedoeld die de afgelopen legislatuur in de Kamer gezeteld hebben.

In het tweede geval is het aantal in te zamelen handtekeningen afhankelijk van het aantal inwoners van de kieskring waar u zal opkomen:

Kieskring	Bevolkingsaantal op 28 mei 2022	Aantal handtekeningen
Luxemburg	292.744	200
Waals-Brabant	412.272	200
Namen	501.055	400
Limburg	890.232	400
Luik	1.112.035	500
Vlaams-Brabant	1.179.384	500
Brussel-Hoofdstad	1.117.384	500
West-Vlaanderen	1.213.374	500
Henegouwen	1.352.517	500
Oost-Vlaanderen	1.551.112	500
Antwerpen	1.895.773	500

Ook de kandidaten op de lijst mogen de voordrachtsakte tekenen. Deze handtekeningen tellen mee voor het aantal in te zamelen handtekeningen.

De gegevens van de personen die de voordracht zullen indienen

Er zullen drie kandidaten moeten worden aangewezen die de voordracht kunnen indienen.
Hun namen zullen in de bewillingsakte moeten worden opgenomen.
Verkiezingsuitgaven

De kandidaten (titularissen en opvolgers) moeten zich ertoe verbinden, de wetsbepalingen inzake beperking en controle van de verkiezingsuitgaven in acht te nemen en deze bij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau binnen 45 dagen na de verkiezing aan te geven. Zij verbinden er zich bovendien toe de herkomst van de geldmiddelen aan te geven en daarbij de identiteit van de natuurlijke personen die giften van 125 euro en meer hebben gedaan, te registreren, alsook de gegevens van de ondernemingen, feitelijke verenigingen en rechtspersonen die giften van 125 euro en meer hebben gedaan.
Getuigen

De kandidaten kunnen getuigen en plaatsvervangende getuigen aanwijzen om de vergaderingen van het kantonhoofdbureau bij te wonen.
Gemeenschappelijk volgnummer

Kandidaten kunnen bij hun kandidaatstelling vragen dat aan hun lijst hetzelfde volgnummer en letterwoord wordt toegekend als het nationale nummer of het nummer dat hen werd toegekend bij de lokale loting door de voorzitter van het hoofdbureau van het Nederlandse, Franse of Duitstalige kiescollege (bijkomende uitleg te geven via link - zie bijgevoegd document).
Ondertekening door elke kandidaat

Elke kandidaat moet de voordracht van de kandidatenlijst ondertekenen. Met deze handtekening verklaren de kandidaten zich akkoord om zich kandidaat te stellen op een welbepaalde lijst en met de samenstelling van deze lijst.

7. Plaats en tijdstip van kandidaatstelling

Indien een kandidatenlijst online wordt ingediend, kan dit ten laatste op zaterdag 13 april 2024, de zesenvijftigste dag voor de verkiezing, om 12 uur (een verplaatsing is dan niet nodig).

Indien een kandidatenlijst op papier wordt ingediend, kan dit op vrijdag 12 april 2024, de achtenvijftigste dag voor de verkiezing, tussen 14 en 16 uur en op zaterdag 13 april 2024, zevenenvijftigste dag voor de verkiezing, tussen 9 en 12 uur in het kieskringhoofdbureau.

¹ België is ingedeeld in kieskringen. Voor de Kamer zijn er elf kieskringen, waarvan er tien samenvallen met de provincies en de elfde met het Brusselse Hoofdstedelijk gewest. Hasselt valt bijvoorbeeld onder de kieskring Limburg.
² Richt uw aanvraag tot de Algemene Directie Identiteit en Burgerzaken, Dienst Verkiezingen, Park Atrium - Koloniënstraat 11, 1000 Brussel.