Opleidingsmateriaal stembureau (papier)
Transcriptie
Je bent aangewezen als voorzitter van een stembureau waar met potlood en papier wordt gestemd.
In deze video leggen we uit wat je taken als voorzitter zijn.
Tijdens je opleiding over het voorzitterschap ontvang je de pakketten met de stembiljetten.
De pakketten kunnen ook op de dag van de stemming of via de post geleverd worden.
Op de dag van de stemming kom je samen met de secretaris als eerste toe. Zorg ervoor dat je op het tijdstip, aangegeven in je aanwijzingsbrief, aanwezig bent.
Bij aankomst, controleer je het materiaal in het stembureau.
De tafels en stoelen moeten zodanig geplaatst worden dat de bureauleden toezicht kunnen houden op de stemhokjes en kiezers, vanaf het binnenkomen tot het vertrek.
De ingang en de uitgang van het stemlokaal en de ruimte waar de kiezers zich begeven, moeten vrij zijn van alle hinder.
In elk stemhokje ligt een rood stempotlood met een metalen kettinkje, vastgemaakt aan de lessenaar.
Zorg er op de dag van de stemming voor dat de stempotloden regelmatig aangepunt worden. Controleer dus ook of er potloodslijpers zijn.
Jouw stembureau moet over drie stembussen beschikken:
• Eén voor de verkiezing van de Kamer
• Eén voor de verkiezing van het Vlaams of Waals Parlement.
Eén voor de verkiezing van het Europees Parlement
Kijk vervolgens na of je de stembussen kan afsluiten.
Verder controleer je of je beschikt over
• twee datumstempels
• de stempel voor de volmachten
• de omslagen
• de lijsten die je moet invullen na de stemming
• de wetteksten
en de affiches die aanwezig moeten zijn in het stemlokaal of in de wachtzaal
Je zal beschikken over over drie exemplaren van het proces-verbaal en twee aanstiplijsten waarop u met een X moet aanduiden welke kiezer is komen stemmen en met V welke kiezer een volmacht heeft gegeven.
Je zal ook een derde aanstiplijst ontvangen in een afzonderlijke omslag die dient ter inzage, indien een kiezer hier omvraagt.
Na controle van het materiaal mag je de getuigen van de politieke partijen binnenlaten.
Elke lijst mag vertegenwoordigd worden door één getuige. Enkel de getuigen die een ondertekende brief hebben van een kandidaat én van de voorzitter van het kantonhoofdbureau, worden toegelaten.
Hierna begin je met de samenstelling van het bureau. Je kiest de bijzitters uit de lijst die je van de voorzitter van het kantonhoofdbureau hebt ontvangen.
Als er onvoldoende bijzitters aanwezig zijn, duid je één of meerdere aanwezige kiezers aan om in hun plaats te zetelen.
Voor de afwezige bijzitters vul je onmiddellijk het daartoe bestemde formulier in. Je noteert de naam van de afwezige bijzitters of diegene die zonder wettige reden te laat zijn gekomen.
Zodra het bureau is samengesteld, moeten alle andere personen het stembureau verlaten.
De bijzitters, de secretaris en de getuigen leggen vervolgens de eed af.
Daarna leg je zelf de eed af, in het bijzijn van jouw bureau.
Vervolgens overhandig je de pakketten met de stembiljetten aan het stembureau.
Het bureau opent ze en telt de stembiljetten. Deze telling wordt opgenomen in alle drie exemplaren van het proces-verbaal.
Doe dit met de grootste zorg.
Er wordt aangeraden om bij de telling per pakket van 50 te werken.
Stel je een probleem vast zoals een verkeerd opschrift of slechte papier- of afdrukkwaliteit, neem dan onmiddellijk contact op met het kantonhoofdbureau.
Als je over een zeker aantal bruikbare stembiljetten voor de drie verkiezingen beschikt, begin dan met de stemming.
Als alle stembiljetten onbruikbaar zijn of de goede stembiljetten opgebruikt hebt, staak dan de stemverrichtingen tot de foutieve of beschadigde biljetten vervangen zijn in gelijk aantal.
Steek de foutieve of beschadigde stembiljetten in een omslag en verzegel deze voor het bureau en de getuigen. Vermeld deze vervanging in het proces-verbaal en herneem de verrichtingen.
Voor je start met de stemming, open je de stembussen en verzeker je je ervan dat ze leeg zijn.
Ze worden dan opnieuw gesloten en zullen niet meer geopend worden tijdens de stemverrichtingen.
De stembiljetten krijgen een stempel die de datum van de verkiezing en de naam van het kieskanton vermeldt. Om de plaats te bepalen van de stempel, wordt geloot. Voor deze loting ga je als volgt te werk:
• Neem een stembiljet dat in vieren gevouwen is.
• Bepaal op een van de buitenzijden negen mogelijke plaatsen voor stempeling, door deze door twee horizontale en twee verticale lijnen in gelijke delen te verdelen.
• Nummer de zo bekomen vakjes van 1 tot 9.
Loot een nummer van 1 tot 9. Dat nummer bepaalt de plaats van de datumstempel op stembiljetten.
Het vakje, dat voor de stempeling aangeduid is, wordt met de datumstempel gestempeld. Dit stembiljet wordt door de voorzitter en door de getuigen geparafeerd. Dit stembiljet vormt het modelstembiljet.
Het modelstembiljet zal samen met het PV worden doorgestuurd naar het telbureau.
Deze verrichting is belangrijk en dient om fraude met stembiljetten te voorkomen.
Het wordt aangeraden om de bureauleden en de getuigen hun stem te laten uitbrengen vóór de opening van het stembureau.
Verdeel de taken van de bijzitters. Zelf zetel je als voorzitter in het midden van het bureau, dichtbij de stembus.
Eén bijzitter staat aan de ingang van het stembureau en zal aan de kiezers vragen om hun identiteitsdocument en oproepingsbrief klaar te houden. Hij neemt ook de oproepingsbrieven en de identiteitsdocumenten aan van de kiezers bij hun binnenkomst.
Hij geeft deze door aan een tweede bijzitter, die het eerste exemplaar van de aanstiplijst van het bureau bij zich heeft. Na de controle van de gegevens van de oproepingsbrief en het identiteitsdocument, die overeen moeten komen met deze van de aanstiplijst, stipt hij de namen aan van de kiezers die zich aanbieden.
De secretaris, die in het bezit is van het tweede exemplaar van de aanstiplijst van het stembureau, stipt hetzelfde aan.
Een derde bijzitter stempelt de stembiljetten af met een datumstempel op de plaats die door de loting werd bepaald. Hij legt telkens een aantal afgestempelde stembiljetten open voor de voorzitter.
Als voorzitter overhandig je de stembiljetten aan de kiezer en controleer je na de stemming of het stembiljet in de juiste stembus wordt gestoken.
De laatste bijzitter stempelt de oproepingsbrief van de kiezer af met de tweede datumstempel. Nadat de kiezer gestemd heeft, krijgt hij zijn oproepingsbrief en identiteitsdocument terug.
Als voorzitter is het jouw taak om na te gaan of de verrichtingen correct verlopen.
Om 8 uur wordt de stemming geopend. Als de kiezer zich aanmeldt om te stemmen, neemt een bijzitter de identiteitsdoucmenten en de oproepingsbrief aan en stipt de naam aan op een eerste exemplaar van de aanstiplijst, met een “X”.
Hierna controleert een volgende bijzitter of de aanduidingen op de lijst met die van de oproepingsbrief en de identiteitskaart overeenstemmen, en stipt dit aan op een 2de exemplaar van de aanstiplijst.
Je geeft de kiezer de stembiljetten. Opgelet niet iedereen krijgt altijd drie stembiljetten.
De verschillende types kiezers worden van elkaar onderscheiden door de kleur van de oproepingsbrief en de vermelding van het type kiezer op de oproepingsbrief.
De kiezer gaat naar het stemhokje om er zijn stem uit te brengen.
Als de kiezer niet in staat is om zich alleen naar het stemhokje te begeven of om zelf zijn stem uit te brengen, sta je toe dat iemand van zijn keuze hem bijstaat.
Kiezers die het wensen of die moeilijkheden hebben bij het uitbrengen van hun stem, kunnen ook begeleid worden door de voorzitter of een aangewezen bijzitter.
Indien je voorzitter bent van een stembureau met aangepaste stemhokjes, kan het zijn dat kiezers met een handicap van een ander stembureau zich bij jou aanmelden. Deze kiezers staan niet op jouw aanstiplijst maar mogen wel in jouw stembureau stemmen. Meldt dit in het formulier ‘toegelaten kiezers’.
Nadat de kiezer zijn stem heeft uitgebracht, toont hij je zijn toegevouwen stembiljetten met de stempel aan de buitenzijde en steekt het in de juiste stembus. Een bijzitter geeft het identiteitsdocument en de afgestempelde oproepingsbrief terug aan de kiezer.
Indien een kiezer niet persoonlijk kan stemmen, kan hij stemmen via een volmacht.
Elke volmachtkrijger mag slechts over één volmacht beschikken. Hij moet ook eerst stemmen in zijn eigen stembureau en dan pas in het stembureau dat werd aangeduid op de oproepingsbrief van de volmachtgever.
Om als volmachtkrijger te kunnen stemmen moet hij volgende documenten overhandigen:
• de volmacht zelf. Deze vermeldt de verkiezing, de gegevens van volmachtgever, de geattesteerde reden voor de volmacht, de identiteitsgegevens en de handtekeningen van de volmachtgever- en krijger.
• zijn eigen afgestempelde oproepbrief
zijn eigen identiteitskaart, of een ander identiteitsdocument
Als voorzitter mag je niet oordelen of de reden van de volmacht gegrond is of niet. Jouw taak is om na te gaan bij de volmachtkrijger:
• of de volmacht correct is ingevuld,
• de volmachtkrijger in het bezit is van de nodige documenten
en of deze documenten de identiteit van de volmachtkrijger bevestigen.
Op de aanstiplijst wordt aangegeven dat de volmacht werd uitgeoefend, door achter de naam van de volmachtgever een “V ” te plaatsen.
Op het vastgestelde sluitingsuur geef je de instructies niemand nog het gebouw binnen te laten. Alleen de kiezers die vóór dat tijdstip al in de wachtrij stonden, worden nog toegelaten.
Wanneer er geen kiezers meer in het stemlokaal aanwezig zijn, kunnen de leden van het stembureau, de getuigen en jijzelf stemmen, als dat nog niet gebeurd zou zijn. Vervolgens wordt de stemming afgesloten.
Na de stemming moet je een lijst met de toegelaten kiezers invullen. De lijst voor betaling van de presentiegelden en de lijst met afwezige bijzitters werden eerder al ingevuld.
Deze 3 lijsten dienen ondertekend te worden door de bureauleden.
De formulieren vul je correct in, conform de instructies en worden ondertekend door jezelf, elk lid van het stembureau en de getuigen indien zij dit wensen.
Deze documenten steek je in de desbetreffende omslagen.
Je zal eveneens over twee afgevinkte aanstiplijsten beschikken en één blanco aanstiplijst.
De twee ingevulde aanstiplijsten worden in twee afzonderlijke omslagen gestoken.
Eén aanstiplijst is voor afwezige kiezers. Duidt de afwezige kiezers aan door een “A” achter hun naam te plaatsen.
• Steek deze in de voorziene omslag.
• Steek de blanco aanstiplijst eveneens in de hiertoe bestemde omslag.
• Steek ook de volmachtformulieren en de
• eventuele attesten van afwezige kiezers in de hiervoor voorziene omslagen.
Het PV moet je in drievoud invullen. Allereerst noteer je het aantal kiezers zoals aangeduid op de aanstiplijsten. Dit aantal is de som van het aantal kiezers die persoonlijk gestemd hebben plus het aantal kiezers die bij volmacht gestemd hebben.
Daarnaast noteer je in het PV ook nog het aantal neergelegde stembiljetten en het aantal teruggenomen stembiljetten. De teruggenomen stembiljetten zijn de biljetten die aan de kiezer werden gegeven, maar niet in de stembus terechtkwamen.
Ook de niet-gebruikte stembiljetten noteer je in het PV.
Ofwel zal je de stembussen naar het telbureau moeten brengen, ofwel zal je de stembiljetten uit de stembussen in een zak naar het telbureau moeten brengen. In beide gevallen open je de stembus en controleer je of er zich in de stembus geen stembiljetten bevinden die bestemd zijn voor een andere stembus. Indien je de stembussen naar het telbureau moet brengen, verzegel je deze terug.
Indien je stembiljetten in een verkeerde stembus vindt, bijvoorbeeld witte stembiljetten in de stembus voor het Europees parlement, steek je de stembiljetten per verkiezing in een afzonderlijke omslag die je dan bij de uitgebrachte stembiljetten voor die verkiezingen voegt.
Het totaal van deze aantallen plus het modelstembiljet moet overeenstemmen met het aantal stembiljetten dat geteld werd bij de opening van de pakketten.
Het bureau steekt de van de kiezers teruggenomen stembiljetten in een verzegelde omslag. Hetzelfde geldt voor de niet-gebruikte stembiljetten.
Als alle omslagen zijn gemaakt, lees je het PV voor, eventueel met opmerkingen van de getuigen.
De drie exemplaren van het PV worden ondertekend door alle leden van het bureau en de getuigen die dat wensen. Daarna steek je ze samen met elk modelstembiljet in drie afzonderlijke omslagen.
Tot slot verzamel je volgende items die je ook aan de telbureaus zal moeten bezorgen:
Aan het telbureau A:
• Een zak met de te tellen witte stembiljetten
• De omslag met niet-gebruikte witte stembiljetten
• De omslag met teruggenomen witte stembiljetten
Aan het telbureau B
• Een zak met de te tellen roze stembiljetten
• De omslag met niet-gebruikte roze stembiljetten
• De omslag met teruggenomen roze stembiljetten
Aan het telbureau C:
• Een zak met de te tellen blauwe stembiljetten
• De omslag met de niet gebruikte blauwe stembiljetten
De omslag met de teruggenomen blauwe stembiljetten
Elke briefomslag draagt op de keerzijde de handtekeningen van de voorzitter, de leden van het bureau en van de getuigen die dit wensen.
Je zal op voorhand het adres krijgen waar de andere documenten en pakketten moeten worden afgegeven tegen ontvangstbewijs.
Dit adres kan verschillen van de officiële bestemmeling. Indien dit het geval is, zullen deze omslagen naar de juiste bestemming worden verstuurd, nadat je ze hebt afgegeven.
Veel succes! En bedankt!