Hoe stel ik mij kandidaat?

Deze pagina bevat de voorwaarden voor de gelijktijdige verkiezingen van 9 juni 2024.

Deze informatie zal bijgewerkt worden voor de volgende verkiezingen van 2029.

Partij vs. lijst

Het is belangrijk om een verschil te maken tussen een politieke partij en een kandidatenlijst:

  • Een politieke partij is een groep van mensen met gelijkaardige politieke ideeën, die samen het overheidsbeleid willen beïnvloeden door hun kandidaten te laten verkiezen.

    Om een politieke partij op te richten, kan je een vzw (vereniging zonder winstoogmerk) of een feitelijke vereniging oprichten. Dit is echter niet noodzakelijk. Je kan ook gewoon een kandidatenlijst indienen zonder eerst een vereniging op te richten.

  • Een kandidatenlijst is een papieren of elektronische lijst waarop kandidaten vermeld staan die door mensen verkozen kunnen worden door op hen te stemmen. Enkel wie op een kandidatenlijst vermeld staat, kan dus verkozen worden bij de verkiezingen.

    Om als kandidaat op een lijst te staan, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Bovendien moet de lijst worden voorgedragen volgens een welbepaalde procedure rekening houdend met welbepaalde data en afspraken.

=> Om verkiesbaar te zijn moet je dus niet noodzakelijk een politieke partij oprichten, maar je moet wel, samen met enkele andere burgers, op een kandidatenlijst vermeld staan.

Voorwaarden

Om kandidaat te kunnen zijn bij de verkiezingen, moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen en via een kandidatenlijst worden voorgedragen. Deze kandidatenlijst moet op tijd worden ingediend en ook weer aan een aantal regels voldoen.De voorwaarden en regels verschillen naargelang je je kandidaat wenst te stellen voor de verkiezingen van het Europees parlement, de Kamer van Volksvertegenwoordigers, het Vlaams Parlement, het Waals Parlement, het Brussels Hoofdstedelijk Parlement of het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap.

De Europese verkiezingen, de verkiezing van de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de verkiezingen van de Gewest- of Gemeenschapsparlementen hebben elk hun eigen wetgeving. De regels voor de kandidaatstelling zijn hier terug te vinden:

Een algemeen geldende regel is dat niemand zich kandidaat mag stellen voor verschillende verkiezingen die op dezelfde dag plaatsvinden.

=> Iemand kan zich enkel kandidaat stellen voor ofwel het Europees Parlement, ofwel de Kamer van volksvertegenwoordigers, ofwel één van de Gewest-of Gemeenschapsparlementen.

=> Kandidaten voor het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap vormen hierop een uitzondering en mogen hun kandidaatstelling niet combineren met die voor de Kamer van volksvertegenwoordigers, maar wel met een kandidaatstelling voor een ander Gewest- of Gemeenschapsparlement of voor het Europees Parlement (wet 6/7/1990).

De verkiezingen voor de gemeenteraden en de provincieraden worden georganiseerd door de gewestelijke overheden en komen hier dus niet aan bod. Voor meer informatie over deze verkiezingen, kan je kijken op de website van de regionale overheden:

Online een kandidatenlijst indienen

Wil je je kandidaat stellen voor de Europese, federale of regionale verkiezingen?
Dit kan voortaan volledig online, van op eender welke locatie.
Via de digitale toepassing Martine kan je kiezen
voor welke verkiezing en in welke kieskring je wil opkomen,
je kan je gegevens en die van je medekandidaten doorgeven
en alle andere noodzakelijke informatie verzamelen op één handig platform. 
Je medekandidaten kunnen hun kandidaatstelling ook online tekenen.
Is jouw kandidatenlijst op dit moment nog niet vertegenwoordigd in één van de parlementen?
Dan zal je handtekeningen moeten inzamelen van burgers die je lijst willen ondersteunen.
Ook dat kan volledig digitaal.
Je krijgt een unieke link voor jouw kandidatenlijst die je kan delen op al je sociale mediakanalen
en waarmee burgers vervolgens aan de hand van hun eID of Itsme hun steun voor jou kunnen registreren.
Intussen kan je digitaal opvolgen hoeveel handtekeningen je al ingezameld hebt, en hoe ver je nog verwijderd bent van het vereiste aantal.
Daarnaast is het ook nog steeds mogelijk om handtekeningen in te zamelen op papier, bijvoorbeeld door burgers aan te spreken op de lokale markt.
Deze handtekeningen moet je dan wel 
nog laten valideren door de gemeentebesturen,
zij voegen deze dan toe aan jouw digitale kandidatenlijst.
Ben je helemaal klaar met alle voorbereidingen?
Dien je lijst dan definitief digitaal in. Je ontvangt een digitaal indieningsbewijs en hoeft niet meer fysiek langs te gaan in het kieskringhoofdbureau.
Heeft het kieskringhoofdbureau nog bepaalde opmerkingen op je lijst, dan zullen zij jou contacteren na het verstrijken van de officiële indieningstermijn.
Klaar om van start te gaan?
Meer informatie, veel gestelde vragen en een gedetailleerde handleiding die je stap voor stap door de toepassing leidt, kan je terugvinden op www.verkiezingen.fgov.be
 

 

Je zal je kandidatuur online kunnen indienen. Dit biedt volgende voordelen:

  • De lijstindiener moet zich niet verplaatsen naar het kieskringhoofdbureau voor de indiening van de kandidatenlijst;
  • De verschillende kandidaten kunnen hun kandidaatstelling online tekenen, waardoor zij zich evenmin moeten verplaatsen;
  • Er komt minder papierwerk aan te pas;
  • Je zal gebruik kunnen maken van een duidelijke handleiding, met een video met stap voor stap begeleiding;
  • Er zal een telefonische helpdesk ter beschikking zijn in geval van technische vragen;
  • In de tool zijn automatische controles ingebouwd, ter controle van een aantal wettelijke vereisten;
  • Voor de inzameling van digitale handtekeningen ter ondersteuning van je lijst krijg je een specifieke url die je kan delen met je netwerk om hen te vragen om jouw lijst digitaal te ondersteunen. Je kan deze link gebruiken om je lijst bekend te maken op sociale media e.d. (een lijst die niet in de toepassing MARTINE zit, zal geen digitale handtekeningen kunnen inzamelen!);
  • Je kan daarnaast nog steeds ook handtekeningen op papier inzamelen, die dan na controle door de gemeentebesturen gekoppeld worden aan je digitale lijst;
  • Je hebt de mogelijkheid tot opvolging van het aantal handtekening die je al hebt verzameld;
  • Je kan de bevestiging van de indiening van je lijst vanop afstand opvolgen;
  • Je hoeft niet te wachten tot de wettelijke dag van indiening van kandidaturen om je lijst in te dienen, eens je lijst volledig voorbereid is kan je overgaan tot ondertekening en officiële indiening.